Lá mơ là một loại rau gia vị ăn kèm rất phổ biến trong các món ăn chứa nhiều đạm của người Việt như: thịt chó, gỏi cá, nem thính…. Trong y học cổ truyền đây còn là một vị thuốc sẵn có và có công dụng với nhiều loại bệnh khác nhau. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về tác dụng của vị thuốc này trong bài viết hơm nay nhé!
Tóm tắt nội dụng
Giới thiệu cậy lá mơ
Lá mơ hay còn gọi là mơ tam thể, mơ tròn, dây mơ lông, ngưu bì đồng, khau tất ma, ngũ hương đằng…..Tên khoa học là Peaderia scandens (Lour.), là loại cây thuộc họ Thiên thảo (Rubiaceae). Chúng thường mọc hoang hoặc được trồng làm hàng rào nhiều nơi ở nước ta trừ các tỉnh núi cao. Cây ra hoa vào tháng 8 – 10, lá dùng tươi thường thu hái vào mùa hè, rễ thì thường vào mùa thu hoặc đông.
Các loại cây lá mơ thường gặp
Lá mơ lông
Đặc điểm: Cây dây leo, thân cuốn, sống lâu năm. Thân dây leo dài từ 3 – 5m, thân non hơi dẹt, không có lông, màu xanh hoặc tím đỏ. Rễ mọc thành chùm, rễ đốt mọc trên trụ bám.Lá mọc cách, phiến là hình bầu dục hoặc hình trái tim, dài 5 – 10cm, rộng 2 – 4cm, đầu nhọn, gốc tròn. Hai mặt lá có mặt trên màu lục, mặt dưới màu tía. Mặt trên lá nhẵn không có lông, mặt dưới thường có nhiều lông dày, gân lá rõ ở mặt trên, cuống lá mỏng, dài 1 – 2cm.
Công dụng của lá mơ lông
- Điều trị kiết lỵ (đi đại tiện ra dịch nhầy, máu).
- Điều trị viêm đại tràng, tăng cường tiêu hóa.
- Tẩy giun kim, giun đũa.
Lá mơ xanh
Đặc điểm: Lá mơ xanh cũng mang những đặc điểm tương tự lá mơ lông. Điểm khác nhau lớn nhất là màu sắc của lá: hai mặt lá mơ xanh đều là màu lục.
Công dụng: Về công dụng, lá mơ xanh cũng mang những công dụng như lá mơ lông. Chúng đều vị hơi đắng, hơi mặn, mùi hôi, có tác dụng thanh nhiệt giải độc làm săn, sát trùng.
Thành phần dược liệu của lá mơ
Lá mơ chứa nhiều caroten và vitamin C.
Cây chứa một tinh dầu rất hăng mùi của bisulfur carbon, alcaloid và paederin. Mùi hôi ở lá là do có chứa methylmercaptan.
Có chứa protein gồm các axit amin như argenin, histidin, lysin, tyrosin, tryptophan, phenylalanin, cystein, methionin, threonin và valin.
Lá mơ là loại cây có tính mát, sử dụng nhiều sẽ giúp thanh nhiệt cơ thể, giải độc, chữa các bệnh về đường tiêu hóa.
Tác dụng chữa bệnh của lá mơ
Chữa ho gà
Lá mơ lông (150 g), bách bộ, cỏ mần trầu, rễ chanh, cỏ nhọ nồi, rau má, mỗi vị 250 g, cam thảo dây (150 g), trần bì (100 g), gừng (50 g), đường kính vừa đủ. Cho vào 6 lít nước, trộn lẫn rồi đun sôi còn 1 lít. Ngày uống 2 – 3 lần.
Viêm tai ở trẻ nhỏ
Lấy lá mơ lông hơ trên lửa cho nóng, vò lá rồi nhét vào tai trẻ, để qua đêm đến sáng mới lấy ra. Lá mơ sẽ giúp hút hết mủ có trong tai, trẻ sẽ hết đau.
Bệnh khớp ở người già
Có 3 cách dùng lá mơ lông giảm đau hiệu quả
Cách 1: Lấy cả thân và lá mơ đem sắc lấy nước uống.
Cách 2 : Giã dập lá mơ lông rồi cho vào tách, đổ nước sôi, hãm như trà.
Cách 3 : Lấy 1kg lá mơ lông khô ngâm với 2 lít rượu, ngâm trong 10 ngày là uống được. Rượu này có thể trong uống ngoài xoa. Mỗi ngày uống 1 đến 2 ly.
Tác dụng lá mơ chống co giật
Giã nát khoảng 15 – 60g lá tươi, thêm 1 bát nước ấm và một tí muối, khuấy đều và vắt lọc để lấy nước và uống trước bữa tối.
Sôi bụng, ăn khó tiêu
Lá mơ tươi rửa sạch, ăn kèm với cơm như rau hoặc giã nát lấy nước uống. Sửu dụng liên tục từ 2 – 3 ngày sẽ có kết quả rõ rệt.
Làm lành vết thương
Giã nát một nắm lá mơ lông rồi đắp lên vết thương.
Điều trị hội chứng ruột kích thích
Băm nhỏ 40 – 100g lá mơ lông, giã nát 10g gừng tươi lấy nước. Trộn lá mơ băm nhỏ với nước gừng, thêm 1 lòng đỏ trứng gà, hấp cách thủy cho chín rồi ăn khi còn nóng.
Tác dụng của lá mơ trị đau dạ dày
Lấy 20 – 30 gr lá mơ rửa sạch, giã nát lấy nước uống mỗi ngày một lần. Sử dụng kiên trì dùng sẽ có hiệu quả.
Trị mụn, ghẻ
Lấy lá mơ lông rửa sạch, đập dập nát, vắt lấy nước, chấm vào các nốt ghẻ.
Chữa cảm lạnh
Dùng khoảng 25 lá mơ hấp chín hoặc ăn sống.
Cách chế biến món ăn từ lá mơ
Chúng tôi xin giới thiệu đến các bạn 2 món ăn chế biến từ lá mơ đơn giản nhưng vô cùng dinh dưỡng.
Món thịt viên chiên lá mơ
Nguyên liệu :
- Thịt băm : 300g
- Lá mơ, hành tím
- Bột canh, nước mắm, hạt nêm, dầu ăn
Cách thực hiện:
Bước 1: Thịt băm đem ướp với hành tím + 1/2 thìa cà phê hạt tiêu + 1 thìa cà phê hạt nêm + 1/2 thìa cà phê bột canh + 2 thìa dầu ăn, ướp trong 30 phút.
Bước 2: Hành tím băm nhỏ.Lá mơ thái nhỏ.
Bước 3: Trộn hành tím, lá mơ với thịt băm thật đều. Sau đó bạn viên thịt thành những viên tròn vừa ăn.
Bước 4: Đặt chảo lên bếp, cho dầu ăn vào đợi dầu ăn nóng thì cho thịt vào chiên, khi thịt chín vàng đều là có thể gắp ra đĩa và thưởng thức cùng với cơm nóng.
Món trứng lá mơ
Nguyên liệu :
- Lá mơ tươi : 250g
- Trứng gà : 2 quả
- 1 ít hành ngò
- 1 củ hành tím
- Dầu ăn, nước mắm, muối, mì chính, tiêu, đường.
Cách thực hiện :
Chọn những lá mơ tươi không quá non cũng không quá già, ngâm với nước muối rửa cho thật sạch. Sau khi để ráo nước thì đem thái nhỏ.
Đập trứng gà vào bát rồi cho hành ngò thái nhuyễn vào, nêm thêm các loại gia vị : 1 muỗng nước mắm, 1/4 muỗng muối, 1/2 muỗng mì chính, 1/2 muỗng tiêu, 1/2 muỗng đường. Đánh trứng thật đều với các loại gia vị rồi cho lá mơ và trộn đều lần nữa.
Sau khi chảo nóng thì đổ phần hành tím thái nhuyễn vào phi thơm, đổ toàn bộ phần trứng vào. Khoảng 1 phút nếu thấy chín vàng thì lật mặt còn lại và rán chín thì tắt bếp nhấc xuống.
Bà bầu có thể sử dụng lá mơ không ?
Lá mơ hoàn toàn có thể sử dụng được cho bà bầu, loại cây này mang lại nhiều tác dụng rất tốt đối với sức khỏe của bà bầu trước và sau khi sinh.
Theo lời khuyên của các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng, trong thời gian mang bầu và sau khi sinh, ta có thể sử dụng lá mơ non cùng với trứng gà (có thể rán, hấp cách thủy..) tùy theo sở thích của mỗi người. Đây là món ăn rất bổ dưỡng với các bà bầu, lại không bị ngán và rất dễ làm.
Trong thời gian mang bầu nếu muốn tẩy giun, các chị em có thể sử dụng 30 – 50g lá mơ lông kết hợp với 30 – 50 g hạt trâm bầu, 100 g bột gạo nếp. Trộn hỗn hợp trên nặn thành viêm rồi đem hấp, ăn 1 viên cho bữa sáng và không ăn thêm gì sau đó cho đến trưa. Ăn như vậy 3 – 5 ngày sẽ sạch giun.
Những lưu ý cần biết khi sử dụng lá mơ
Khi áp dụng những bài thuốc từ lá mơ để chữa bệnh, người bệnh nên tham khảo ý kiến, tư vấn cụ thể từ bác sĩ để đạt được hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất.
Nếu dùng lá mơ tươi giã nước uống, thì lá mơ phải được rửa sạch với nước đun sôi để nguội để đảm bảo vệ sinh giúp thuốc phát huy được tác dụng tốt nhất.